Co to jest zakwas buraczany i dlaczego warto go pić?
Zakwas buraczany to nic innego jak fermentowany napój na bazie buraków, który staje się coraz popularniejszy nie tylko wśród entuzjastów zdrowego stylu życia. Dzięki swoim właściwościom prozdrowotnym, zakwas z buraków cieszy się rosnącym zainteresowaniem wśród osób pragnących wzmocnić odporność, poprawić trawienie i zadbać o układ krwionośny. Receptura Ewy Wachowicz czerpie z tradycyjnej kuchni polskiej, a jej prostota i skuteczność sprawiają, że każdy może przygotować napój w domowym zaciszu.
Jakie właściwości zdrowotne ma zakwas buraczany?
Bogaty w witaminy i minerały, zakwas buraczany to prawdziwa bomba odżywcza. Buraki zawierają dużą ilość błonnika, żelaza, potasu, magnezu oraz witamin z grupy B, w tym folianów. Dzięki procesowi fermentacji, napój dodatkowo zyskuje probiotyczne właściwości, wspierające mikroflorę jelitową, odgrywającą kluczową rolę w budowaniu odporności.
Warto również wspomnieć o silnym działaniu oczyszczającym – zakwas wspomaga pracę wątroby, obniża ciśnienie krwi i wpływa korzystnie na poziom cholesterolu. Dodatkowo, napój ten jest naturalnym źródłem antyoksydantów, takich jak betalainy, które neutralizują wolne rodniki w organizmie.
Przepis Ewy Wachowicz na domowy zakwas buraczany krok po kroku
Przepis Ewy Wachowicz na zakwas buraczany jest prosty, a potrzebne składniki łatwo dostępne. Najważniejsza jest jakość produktów – najlepiej sprawdzą się ekologiczne buraki i niechlorowana woda.
Składniki:
- 1,5–2 kg buraków (najlepiej odmiana ćwikłowa)
- 5 ząbków czosnku
- 1 litr przegotowanej i ostudzonej wody
- 1 łyżka soli kamiennej niejodowanej
- 2 liście laurowe
- 3–5 ziaren ziela angielskiego
- (opcjonalnie) kawałek skórki żytniego chleba na zakwasie
Wykonanie:
- Buraki umyć, obrać i pokroić w plastry lub słupki.
- Czosnek obrać i lekko rozgnieść nożem.
- W dużym, czystym słoju lub kamionkowym naczyniu ułożyć warstwami buraki, czosnek, liście laurowe i ziele angielskie.
- Rozpuścić sól w wodzie i zalać nią warzywa tak, by były całkowicie przykryte.
- (Opcjonalnie) Dodać kawałek skórki chleba – przyspieszy fermentację, ale trzeba obserwować naczynie, by nie rozwinęła się pleśń.
- Przykryć naczynie gazą lub ściereczką i odstawić w ciepłe, zacienione miejsce na 5–7 dni.
- Codziennie kontrolować, usuwać ewentualny biały nalot (to nieszkodliwa pleśń), a sam zakwas po tygodniu przecedzić i przelać do butelek.
- Przechowywać w lodówce nawet do kilku tygodni.
Jak pić zakwas buraczany, by wspomóc odporność?
Kluczem do sukcesu jest regularność. Dla podtrzymania odporności i ogólnego zdrowia zaleca się picie 50–100 ml zakwasu każdego ranka na czczo. W okresach zwiększonego ryzyka infekcji, takich jak jesień czy zima, można zwiększyć ilość do 150 ml dziennie.
Zakwas można również włączyć do codziennych posiłków – jako zakwas do zupy (np. barszczu czerwonego), składnik koktajli warzywnych lub bazę do domowych sosów i marynat.
Czy zakwas buraczany można podawać dzieciom i kobietom w ciąży?
Zakwas buraczany to naturalny produkt, który może być spożywany również przez dzieci i kobiety w ciąży, jednak zawsze warto skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem, szczególnie jeśli chodzi o najmłodszych czy osoby z alergiami pokarmowymi. Dzięki zawartości kwasu foliowego, żelaza oraz innych mikroelementów, zakwas wpływa pozytywnie na proces krwiotwórczy, co jest szczególnie istotne w okresie ciąży. Dzieciom zaleca się zacząć od niewielkiej ilości – np. 1–2 łyżeczki dziennie, by sprawdzić reakcję organizmu.
Najczęstsze błędy przy przygotowywaniu zakwasu buraczanego
Choć przepis jest prosty, wiele osób popełnia drobne błędy, które mogą zniweczyć końcowy efekt. Oto najczęstsze z nich:
- Używanie chlorowanej wody – chlor może zabijać dobre bakterie fermentacyjne. Zawsze używaj przegotowanej i ostudzonej wody.
- Niedostateczne przykrycie buraków wodą – buraki wystające ponad powierzchnię łatwiej się psują.
- Brak higieny – wszystkie przyrządy i naczynia muszą być czyste, najlepiej wyparzone, by uniknąć rozwoju pleśni.
- Zbyt wysoka temperatura – optymalna temperatura fermentacji to 20–22°C. Zbyt ciepłe miejsce przyspieszy fermentację, ale też ryzyko zepsucia się zakwasu.
Zakwas buraczany vs. sok z buraków – czy to to samo?
Choć zakwas i sok z buraków mają podobne właściwości zdrowotne, różnią się zdecydowanie pod względem smaku, trwałości i wpływu na organizm. Sok z buraków to świeżo wyciśnięty napój o słodkim smaku – bogaty w witaminy, ale pozbawiony probiotyków. Zakwas buraczany z kolei jest produktem fermentacji, co oznacza obecność bakterii kwasu mlekowego świetnie wpływających na florę bakteryjną jelit. Dodatkowo zakwas zawiera mniej cukru niż świeży sok, dzięki czemu korzystniejszy jest dla osób z insulinoopornością czy cukrzycą.
Gdzie kupić gotowy zakwas buraczany, jeśli nie chcemy robić go samodzielnie?
Dla osób, które nie mają czasu lub warunków do przygotowania zakwasu w domu, dobrą alternatywą będzie zakup gotowego produktu. Zakwas buraczany można znaleźć niemal w każdym dobrze zaopatrzonym sklepie ze zdrową żywnością, a także w niektórych supermarketach i aptekach. Przy zakupie warto zwrócić uwagę na skład – dobry zakwas nie powinien zawierać konserwantów, cukru ani sztucznych dodatków. Najlepsze produkty znajdziemy w lodówkach – to znak, że nie zostały pasteryzowane i zachowały żywe kultury bakterii.
Inspiracje kulinarne – jak wykorzystać zakwas buraczany w kuchni?
Zakwas buraczany nie musi być tylko napojem. Można wykorzystać go w wielu potrawach – nie tylko w klasycznym barszczu. Oto kilka pomysłów:
- Chłodnik na zakwasie – orzeźwiająca wersja letniej zupy z dodatkiem ogórka, koperku i kefiru.
- Marynowanie jajek – jajka zanurzone w zakwasie zyskują piękny różowy kolor i delikatny smak.
- Sos winegret z nutą zakwasu – świetna alternatywa dla zwykłego octu do sałatek.
- Smoothie warzywne – z dodatkiem selera naciowego, pomidora i odrobiną zakwasu – idealne na oczyszczający poranek.
Zakwas buraczany nie tylko wzbogaca smak potraw, ale również nadaje im prozdrowotny charakter.

Żaneta Błaszczak – redaktorka portalu Lifestyle Design. Z pasją pisze o trendach w modzie, urodzie i nowoczesnym stylu życia. W swoich tekstach łączy wiedzę dziennikarską z wyczuciem estetyki, tworząc inspirujące treści dla kobiet, które cenią sobie styl, rozwój i świadome wybory. Wierzy, że lifestyle to coś więcej niż moda – to codzienne decyzje, które kształtują naszą jakość życia.