Kasza amarantus, często określana mianem zboża nieśmiertelności, zyskuje na popularności jako superfood o bogatym profilu odżywczym. Ten starożytny skarb, ceniony już przez Azteków, skrywa w sobie nie tylko niezwykłe właściwości zdrowotne, ale również unikalny smak, który może przemienić codzienne posiłki w niezwykłą ucztę dla podniebienia. Jakie tajemnice kryje w sobie amarantus i dlaczego warto po niego sięgać?
Czym jest i skąd pochodzi amarantus?
Amarantus, znany również jako szarłat lub amarant, to roślina pochodząca z Ameryki Południowej, która była uprawiana przez Azteków już 8 tysięcy lat temu jako jedno z podstawowych źródeł pożywienia. Jego nazwa pochodzi z greckiego słowa amarantos, co oznacza niewiędnący kwiat, a to odnosi się wprost do trwałości i wytrzymałości jego kwiatów. Amarantus jest ceniony nie tylko za swoje wartości odżywcze, ale także za wyjątkową zdolność przetrwania w trudnych warunkach uprawy, co czyni go ważnym zasobem w regionach o niepewnej produkcji żywności.
Ze względu na te właściwości, jest często uważany za tzw. superfood, czyli produkt o wyjątkowych korzyściach dla zdrowia.
Współcześnie amarantus jest uprawiany w wielu regionach świata, w tym w Ameryce Północnej, Azji, Afryce i niektórych częściach Europy, co świadczy o jego uniwersalności i rosnącym uznaniu dla jego wartości żywieniowych i zdrowotnych.
Jakie witaminy i minerały zawiera amarantus?
Niektóre z najważniejszych składników odżywczych zawartych w amarantusie:
Witaminy:
- Witaminy z grupy B: tiamina (B1), ryboflawina (B2), niacyna (B3), kwas pantotenowy (B5), witamina B6, kwas foliowy (B9) i witamina B12. Witaminy te są ważne dla wielu funkcji organizmu, w tym dla metabolizmu energetycznego, funkcji układu nerwowego i zdrowia skóry.
- Witamina E: silny antyoksydant, który chroni komórki organizmu przed uszkodzeniem.
- Witamina C: ważna dla funkcji odpornościowej, wchłaniania żelaza i produkcji kolagenu.
Minerały:
- Wapń: ważny dla zdrowia kości i zębów.
- Żelazo: niezbędne do produkcji czerwonych krwinek i zapobiegania anemii.
- Magnez: ważny dla wielu funkcji organizmu, w tym dla funkcji mięśni i nerwów, regulacji ciśnienia krwi i zdrowia kości.
- Fosfor: istotny dla zdrowia kości i zębów, a także dla funkcji mięśni i nerwów.
- Potas: niezbędny dla regulacji ciśnienia krwi i funkcji mięśni.
- Cynk: ważny dla funkcji odpornościowej, gojenia się ran i zdrowia skóry.
Oprócz witamin i minerałów amarantus jest również bogaty w błonnik, białko i nienasycone kwasy tłuszczowe. Błonnik jest ważny dla zdrowia układu pokarmowego, białko jest niezbędne do budowy i naprawy tkanek, a nienasycone kwasy tłuszczowe są ważne dla zdrowia serca.
Amarantus jest cennym źródłem wielu składników odżywczych, co czyni go wartościowym dodatkiem do diety. Może być spożywany na wiele różnych sposobów, w tym jako płatki śniadaniowe, kasza, mąka lub dodatek do sałatek i innych potraw.
Jakie właściwości lecznicze i prozdrowotne ma amarantus?
Amarantus jest ceniony za swoje liczne właściwości lecznicze i prozdrowotne, które czynią go wartościowym dodatkiem do zróżnicowanej diety.
- Wysoka zawartość białka, co oznacza, że zawiera wszystkie niezbędne aminokwasy, co jest rzadkością wśród produktów roślinnych.
- Zawartość składników mineralnych: Jest bogaty w magnez, żelazo, wapń, potas i fosfor, co przyczynia się do poprawy zdrowia kości, regulacji ciśnienia krwi, wspierania funkcji mięśni oraz produkcji energii.
- Antyoksydanty: Amarantus zawiera liczne antyoksydanty, takie jak witamina E, skwalen, i fitosterole, które mogą pomagać w neutralizowaniu wolnych rodników, potencjalnie zmniejszając ryzyko przewlekłych chorób.
- Błonnik: Wysoka jego zawartość pomaga utrzymać uczucie sytości na dłużej, a także może przyczyniać się do obniżenia poziomu cholesterolu we krwi.
- Właściwości przeciwzapalne: Niektóre składniki mogą wykazywać działanie przeciwzapalne, co jest korzystne w łagodzeniu stanów zapalnych i przyczynia się do ogólnego zdrowia organizmu.
- Bezglutenowość: Jest naturalnie wolny od glutenu, co czyni go świetną alternatywą dla osób z celiakią lub nietolerancją glutenu.
Te właściwości sprawiają, że amarantus może mieć pozytywny wpływ na różne aspekty zdrowia, w tym na układ sercowo-naczyniowy, układ pokarmowy, kości i mięśnie, a także na ogólny stan zapalny w organizmie.
Jaki smak ma amarantus?
Charakteryzuje się on delikatnym, lekko orzechowym smakiem, który może wzbogacać różnorodne potrawy. Jego subtelna, ziemista nuta sprawia, że świetnie komponuje się z innymi składnikami, zarówno w daniach słodkich, jak i słonych. Po ugotowaniu, zwłaszcza kasza amarantusowa, może uzyskać konsystencję nieco kleistą, co jest typowe dla tego ziarna i może być wykorzystane do zagęszczania zup lub jako baza dla puddingów i innych deserów.
W kuchni, amarantus jest niezwykle wszechstronny – może być podawany jako dodatek do śniadań w formie płatków, służyć jako baza do sałatek lub stanowić składnik pieczywa i innych wypieków. Jego delikatny smak sprawia, że łatwo wkomponuje się w profil smakowy wielu potraw, jednocześnie wzbogacając je o swoje wartości odżywcze. Dla tych, którzy chcą podkreślić orzechowy posmak amarantusa, lekko przypieczone ziarna mogą dodać głębi smaku wielu danym.
Jak jeść ziarna amarantusa?
Istnieje wiele sposobów na jedzenie ziaren amarantusa. Kilka popularnych opcji:
1. Amarantus ekspandowany (popping)
- Jest to najłatwiejszy sposób na spożycie amarantusa. Popping można jeść na surowo jako dodatek do jogurtu, musli, koktajli, sałatek, a także owsianki.
- Można go również dodawać do ciast, ciasteczek i innych wypieków.
2. Gotowane ziarna amarantusa
- Ziarna amarantusa można ugotować w wodzie lub mleku, podobnie jak ryż lub kaszę.
- Gotowany amarantus może być spożywany jako samodzielny posiłek lub jako dodatek do dań mięsnych, warzywnych lub rybnych.
- Można go również wykorzystać do przygotowania kotletów, placków, zapiekanek i innych potraw.
3. Mąka amarantusowa
- Mąka amarantusowa bywa używana do pieczenia chleba, ciast, ciasteczek i innych wypieków.
- Można ją również dodawać do naleśników, placków i innych potraw.
4. Liście i pędy
- Można spożywać je na surowo lub gotowane.
- Mają one delikatny smak i są bogate w składniki odżywcze.
- Można je dodawać do sałatek, zup i innych potraw.
Przed gotowaniem ziaren amarantusa zawsze należy je dokładnie wypłukać. Proporcje wody do ziaren amarantusa podczas gotowania to 2:1.
Jakie przepisy można przygotować, stosując amarantus?
Amarantus ze względu na swoją wszechstronność i delikatny smak może być wykorzystany w wielu przepisach, zarówno słodkich, jak i słonych.
- Pudding amarantusowy: Podobny do puddingów ryżowych, można go przygotować przez gotowanie amarantusa w mleku lub mleku roślinnym z dodatkiem miodu, syropu klonowego lub cukru kokosowego. Można dodać ulubione owoce, orzechy lub cynamon dla dodatkowego smaku.
- Sałatka z amarantusem: Ugotowany można dodać do sałatek warzywnych lub owocowych, by dodać im sycącego składnika. Dobrze komponuje się z rukolą, szpinakiem, pomidorami, awokado, orzechami i suszonymi owocami.
- Na śniadanie: Podobnie jak owsianka, może być gotowany w mleku lub wodzie, dodając do niego ulubione dodatki, takie jak miód, owoce, nasiona chia lub orzechy, tworząc pożywne śniadanie.
- Burgery z amarantusem: Ugotowany może stanowić bazę lub dodatek do wegetariańskich burgerów, dodając im tekstury i wartości odżywczych. Można go łączyć z fasolą, soczewicą, warzywami i przyprawami, formując kotlety.
- Zapiekanki: Można używać amarantusa jako składnika zapiekanek warzywnych, gdzie jego kleista konsystencja po ugotowaniu wiąże wszystkie składniki.
- Chleb i wypieki: Mielony amarantus można dodawać do ciast i chleba, aby zwiększyć ich wartość odżywczą i dodać delikatnego, orzechowego posmaku.
- Przekąski: Ekspandowany (podobny do popcornu) może stanowić lekką i zdrową przekąskę lub dodatek do musli i jogurtów.
- Risotto z amarantusem zamiast ryżu. Dodaj do niego grzyby, zielone szparagi, groszek lub inne ulubione warzywa, a także odrobinę białego wina i bulionu warzywnego dla głębi smaku.
- Placki amarantusowe: Podobnie jak ziemniaczane lub kukurydziane.
- Granola: Do domowej granoli dodaj ekspandowany amarantus, orzechy, nasiona, miód lub syrop klonowy i suszone owoce, a następnie piecz, aż do uzyskania złotego koloru. Doskonała jako dodatek do jogurtu lub jako chrupiąca przekąska.
- Barszcz: Włącz amarantus do zupy, na przykład do barszczu, któremu doda tekstury i wartości odżywczych, czyniąc zupę bardziej sycącą.
- Makaron z amarantusem: Jeśli umiesz robić domowy makaron, spróbuj dodać do ciasta mielony amarantus, aby wzbogacić jego wartość odżywczą i dodać delikatnego smaku.
- Frittata: Amarantus można dodać do frittaty lub omletu, gdzie połączy się z jajkami, warzywami i ziołami, tworząc sycące i odżywcze śniadanie lub lekki obiad.
- Napój z ugotowanym i zmiksowanym amarantusem oraz mlekiem (krowim lub roślinnym), owocami i słodzikiem jako baza dla odżywczego smoothie.
- Sushi: Zastąp biały ryż ugotowanym amarantusem. Może być to ciekawy eksperyment, łączący tradycyjne techniki z nietypowymi składnikami.
Te pomysły to tylko początek – amarantus daje szerokie pole do eksperymentowania w kuchni, pozwalając na odkrywanie nowych smaków i tekstur.